Gratin Dauphinois: Franse aardappelgratin

We wonen bij Vienne (Isère) in het meest westelijke puntje van de oude geografische Franse regio de Dauphiné. Vandaag op derde Kerstdag deel ik met jullie mijn favoriete Franse aardappelgerecht – hoe kan het ook anders: gratin dauphinois, oftewel aardappelgratin. Bij deze romige aardappelschotel lik je geheid je vingers af en wat helemaal fijn is.. de oven doet het grootste deel van het werk! Vaak maak ik twee aparte schalen waarvan ik er één ‘rauw’ invries. Als ik dan een keer geen zin heb om uitgebreid te koken hoef ik alleen de schaal in de oven te schuiven en er een salade bij te maken. Dit werkt ook perfect bij bijvoorbeeld lasagne. Ideaal als er onverwacht (extra) gasten aanschuiven.

Let op: ga je voor de klassieke Franse versie, gebruik dan hele aardappelen en begin tijdig met de mise-en-place, want de gratin moet 1 tot 1,5 uur in de oven. Heb je minder geduld (of tijd), kook je aardappelschijfjes dan 10 minuten voor of ga voor de ultra-gemakkelijke versie met voorgekookte aardappelschijfjes. Deze zijn echter niet in Frankrijk te koop, dus de klassieke Franse versie is op basis van zelf gesneden aardappels. Door de aardappels voor te koken (of de voorgekookte versie te kopen) wordt de gratin iets minder smeuïg, doordat de aardappels minder zetmeel bevatten en minder goed binden aan de melk en room. Gevolg: een natte gratin. Ga dus als het kan voor rauwe, zelf gesneden aardappels als basis voor dit ‘ovenheerlijke’ gerecht.

---

Saillant detail: probeer op dit stevige Franse gerecht niet qua calorieën te ‘besparen’ door light room te gebruiken. Het vet is nodig voor de binding met het zetmeel uit de aardappelen en zorgt voor een heerlijk volle romige aardappelgratin. Is je eerdere gratin dauphinois mislukt doordat hij nattig was na bereiding, dan was het te lage vetgehalte waarschijnlijk de boosdoener.

---

Klassieke Franse aardappelgratin maken voor 4 personen

Ingrediënten voor een gratin dauphinois à la Ilse (oui, c’est moi 💁🏼‍♀️):

• 900 gram ongekookte (kruimige) aardappels, bijvoorbeeld Bintje
• 20 cl melk
• 20 cl room (30% vetgehalte)
• 1 teentje knoflook
• 1 tl nootmuskaat
• klontje boter
• peper & zout

---

Wist je dat: gratin dauphinois ook vaak met een laagje geraspte kaas (gruyère) wordt gegeten? Dit behoort echter niet tot de basis receptuur van deze Franse klassieker. Met kaas heet de aardappelgratin geen gratin dauphinois meer, maar gratin savoyard.

---

Gratin dauphinois: bereiding

1. Verwarm de oven voor op 175 °C. Pel de knoflookteen en halveer hem. Wrijf met de snijkant van de halve teen de bodem en zijkant van de ovenschaal goed in. Vet de schaal daarna in met boter. Pers de knoflook boven de schaal uit en spreid uit over de bodem.
2. Schil de aardappelen en snijdt er plakes van +/- 2 mm van (= dunne plakjes, want hoe dunner, hoe sneller gaar), al dan niet met behulp van een keukenmachine of mandoline. Spoel de aardappelen niet af, want door het behoud van het zetmeel wordt de aardappelgratin extra smeuïg. Zet de gesneden aardappels apart.
3. Verwarm in een steelpannetje de melk en de room en voeg de nootmuskaat, peper en eventueel zout toe.
4. Bouw dakpansgewijs de ovenschaal op met de aardappelplakjes. Giet het roommengsel erover en laat de ovenschotel 1 uur garen in de oven. Verhoog de oventemperatuur daarna naar 200 °C en laat de schotel dan nog ongeveer 20 minuten garen voor een mooi bruin en knapperig korstje.

Zelf serveer ik bij deze gratin vaak een salade van bijvoorbeeld veldsla, of kies ik voor een complete maaltijd met broccoli en een gebakken zalmmoot. Bij iedereen hier thuis aan tafel, inclusief mezelf, is deze gratin dauphinois favoriet. Laat je me weten wat je van mijn recept vond? Bon appétit !

Bisous, Ilse.

---